Faedah belajar secara berkumpulan
FAEDAH-FAEDAH BELAJAR SECARA BERKUMPULAN.
Sejak dua alaf dahulu, tamadun Yunani telah mentakrifkan insan yang cemerlang sebagai manusia yang seimbang dalam aspek rohani dan jasmani. Falsafah pendidikan Malaysia kini juga bermatlamat untuk melahirkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani. Usaha ini adalah untuk melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan, berakhlak mulia, bertanggungjawab, berketrampilan dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberikan sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga, masyarakat dan negara. Pendidikan menjadi bertambah penting dalam era globalisasi dan zaman letupan pengetahuan ini. Lantaran itu, setiap insan hari ini perlu melengkapkan diri dengan ilmu pengetahuan yang terkini untuk memperkukuh daya saingnya dalam dunia yang penuh dengan dugaan dan pancaroba ini. Untuk mencapai cita-cita ini, pelajar mesti mengamalkan kaedah pembelajaran yang berkesan. Antara kaedahnya ialah belajar secara berkumpulan.
Belajar secara berkumpulan sesungguhnya mempunyai pelbagai kemaslahatan. Antara kemaslahatannya ialah suasana pembelajaran yang menyeronokkan dapat diwujudkan. Semasa belajar secara berkumpulan, sambil membincangkan tajuk yang telah ditetapkan, pelajar-pelajar sesekali boleh menyelitkan unsur gurau senda untuk mengelakkan kebosanan. Keadaan sedemikian memang tidak dapat dilakukan jika pelajar belajar bersendirian. Semasa perbincangan dijalankan, setiap pelajar dalam kumpulan itu bukan belajar secara pasif dengan mencatatkan isi yang disampaikan oleh rakan-rakan, tetapi sendiri juga perlu menyumbangkan idea atau hujah untuk dibahaskan atau dibincangkan oleh rakan-rakan sekumpulan. Dengan berbuat demikian, pelajar-pelajar dapat memahami sesuatu tajuk dengan lebih mendalam dan segala isi perbincangan tidak mudah luput daripada ingatan mereka.
Selain itu, belajar secara berkumpulan juga memainkan peranan untuk menggalakkan pelajar-pelajar berkongsi ilmu pengetahuan. Seperti yang kita sedia maklum, ilmu pengetahuan membawa kemajuan dalam kehidupan kita, seperti kata pepatah “ilmu pelita hidup”. Dengan belajar secara berkumpulan, pelajar-pelajar dapat bertukar-tukar pendapat dan secara langsung dapat menimba ilmu dan maklumat yang baharu. Memang tidak dapat disangkal bahawa antara begitu banyak subjek yang kita pelajari di sekolah, terdapat subjek tertentu yang sukar kita kuasai. Tamsilnya, pelajar yang baik dalam subjek Sains dan Matematik mungkin lemah dalam Bahasa Melayu atau Bahasa Inggeris. Dalam keadaan begini, belajar secara berkumpulan dapat mengatasi masalah yang dihadapi. Hal ini dikatakan demikian kerana pelajar yang baik boleh menolong pelajar yang lemah dalam kumpulan perbincangan itu, iaitu bertepatan dengan peribahasa yang berbunyi “muafakat membawa berkat”.
Di samping itu, belajar secara berkumpulan dapat memupuk semangat kerjasama dan memperkukuh silaturahim antara pelajar. Dengan belajar secara berkumpulan, pelajar-pelajar dapat mempelajari nilai saling membantu dan bekerjasama bagai aur dengan tebing. Kesedaran tentang peri mustahaknya persaudaraan dan kerjasama dapat disemaikan ke dalam sanubari mereka, tambahan pula sikap individualistik bagai enau dalam belukar, melepaskan pucuk masing-masing dapat dielakkan. Dengan kata lain, melalui aktiviti belajar secara berkumpulan, pelajar-pelajar dapat menghayati kebenaran peribahasa yang berbunyi “bulat air kerana pembetung, bulat manusia kerana muafakat”. Hal ini menjadi bertambah penting jika anggota kumpulan perbincangan terdiri daripada pelbagai kaum. Hal ini dikatakan demikian kerana melalui interaksi yang berlaku, semangat muhibah dan perpaduan antara kaum dapat dipupuk. Dalam masyarakat yang berbilang kaum, semangat muhibah dan perpaduan antara kaum memainkan peranan yang amat penting dalam usaha untuk membawa kemajuan dan kemakmuran kepada negara kerana bersatu teguh, bercerai roboh.
Seterusnya, untuk belajar secara berkumpulan, pelajar-pelajar perlu mencari masa yang terluang supaya dapat duduk bersama untuk berbincang dan berkongsi ilmu pengetahuan. Dengan ini, pelajar-pelajar dapat mengisi masa lapang mereka dengan aktiviti yang berfaedah seperti belajar secara berkumpulan. Dengan kata lain, masa lapang pelajar tidak akan dibazirkan dengan merayau-rayau di pusat hiburan atau pusat beli-belah. Jika pelajar-pelajar merayau-rayau di tempat-tempat ini, kemungkinan besar mereka akan dipengaruhi oleh anasir-anasir yang jahat sehingga terjerumus ke dalam kancah maksiat. Bukan itu sahaja, belajar secara berkumpulan juga mewujudkan persaingan yang sihat antara pelajar serta meningkatkan motivasi untuk berusaha dengan lebih gigih agar kejayaan yang cemerlang dapat diperoleh.
Bertukar-tukar pendapat, menjadikan pelajar dalam kumpulan lebih kreatif. Biasanya dalam perbincangan kita akan ada argument ataupun pendapat yang berbeza. Namun kadang-kadang kena hati-hati sebab boleh menyebabkan pergaduhan kalau tidak diatasinya dengan cepat.
Sebagai kesimpulannya, sudah terang lagi bersuluh bahawa belajar secara berkumpulan banyak mendatangkan manfaat kepada pelajar. Para guru perlu menggalakkan anak-anak didik mereka supaya mengambil inisiatif untuk membentuk kumpulan perbincangan kerana kaedah pembelajaran ini sudah terbukti sebagai kaedah yang amat berkesan untuk menimba ilmu. Namun demikian, aktiviti belajar secara berkumpulan perlu dilaksanakan dengan terancang dan teratur. Semua anggota kumpulan hendaklah berdisiplin untuk memastikan bahawa sesi perbincangan tidak terpesong sehingga menjadi sesi bersembang.